Hoe werkt een transformatorstation? Deel 1 - Schakelen

Een transformatorstation. Wat is dat nou precies? Hoe werkt deze installatie en waar hebben we die voor nodig? In de komende maanden nemen we u graag mee in de bouw van het nieuwe transformatorstation aan de Zeestraat in Wijk aan Zee. Zo willen we u inzicht geven in de technische onderdelen op het station en de werking daarvan. In dit eerste artikel geven we tekst en uitleg bij de zogenoemde schakelmomenten.

Voor onderhoud of een in geval van een storing of calamiteit, moet er op een transformatorstation af en toe ‘geschakeld’ worden. Deze handeling duurt een fractie van een seconde en gaat gepaard met een geluid dat lijkt op twee pannendeksels die tegen elkaar aan slaan (rond 100 dB). We leggen u uit hoe dat werkt.

Het transformatorstation Wijk aan Zee in aanbouw. Op de voorgrond de 'hoofdvelden'. Foto: Chris Pennarts

Hoofdvelden

Even uitzoomen. Een transformatorstation zoals we dat in Wijk aan Zee bouwen, bestaat uit twee hoofdvelden. Op het 220kV-veld komt de stroom vanaf zee binnen. Met de transformatoren verhogen we de spanning en vervolgens gaat de stroom door de kabelcorridor naar de naastgelegen 380kV-schakeltuin.

Schakelkast

De 380kV-schakeltuin bestaat uit verschillende schakelvelden. Dit deel van het station kunt u vergelijken met de schakelkast thuis waarin de stroom over de verschillende groepen wordt verdeeld.

Railsysteem

De diverse schakelvelden op het station zijn met elkaar verbonden door een bovengronds railsysteem. Daarmee kunnen we een veld in- of afschakelen, zodat er onderhoud kan worden uitgevoerd zonder dat we de spanning van het hele

De binnenkant van de vermogensschakelaar. Foto: TenneT

Schakelaar

En zo komen we uit bij het schakelen… Voor onderhoud of als er sprake is van een storing is het dus nodig dat delen van de schakeltuin uitgeschakeld kunnen worden. Dat gebeurt door middel van een vermogensschakelaar. Daarmee kunnen we in een hele korte tijd een transformator, een hoogspanningskabel of zelfs het hele station in- of afschakelen.

Fractie van een seconde

In de schakelaar zit een sterk verenpakket dat met motoren op mechanische spanning wordt gezet. Bij het in- of afschakelen, zorgt die veerkracht ervoor dat ‘het hoofdcontact’ snel gemaakt kan worden of kan verbreken. Dat gebeurt automatisch in een fractie van een seconde en dat is het geluid dat je goed kunt horen als je pal naast de schakelaar staat. 

Schakelmomenten

Eens in de zoveel tijd staat voor het hoogspanningsstation een onderhoudsperiode op de agenda. Dat gebeurt uiteraard allemaal overdag en op werkdagen. Calamiteiten zijn helaas niet te voorzien en dit zijn dus de enige momenten waarop incidenteel ook ’s nachts geschakeld moet worden.