Transformatoren platform Hollandse Kust (noord) getest en klaar voor inbouw

In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat sluit TenneT in totaal drie nieuwe windgebieden op zee aan, voor de kust van Wijk aan Zee, op het landelijke hoogspanningsnet. Om de stroom van die windturbines aan land te brengen bouwt TenneT in de komende jaren verschillende ‘stopcontacten op zee’. Het hart van al die platforms zijn twee grote transformatoren.

Waar de stalen onderdelen voor de bouw van de platforms door de gecontracteerde aannemers worden ingekocht, zorgt TenneT zelf voor de inkoop van de hoogspanningsapparatuur en -systemen, waaronder de transformatoren. Daarbij is volgens Arthur Rondeel, projectleider systeemintegratie van de hoogspanningsinstallatie, gekozen voor een identiek ontwerp dat op alle platforms van TenneT gebruikt gaat worden.

Arthur Rondeel, projectleider systeemintegratie van de hoogspanningsinstallatie, foto door Babet Hogervorst.

Standaardisatie
“Door te standaardiseren besparen we op onderhoud en reserve-onderdelen en is het ook prettig werken voor de collega’s die straks het onderhoud doen. Naast ‘standaardisatie’ waren veiligheid en betrouwbaarheid uiteraard de andere leidende richtlijnen voor het ontwerp.” Vanuit zijn functie zorgt Arthur ervoor dat alles wat nu gebouwd wordt voor de aansluiting van de windparken straks een integraal en goed werkend deel wordt van het hoogspanningsnet van TenneT.

Gereed en getest
De transformatoren zijn speciaal voor toepassing in de platforms op zee gebouwd. Dat heeft zich onder andere vertaald in een uiterst compact ontwerp. De productie vond plaats bij Royal Smit Transformers in Nijmegen en vervolgens is dit nieuwe type getest bij KEMA Laboratories dat in Arnhem het grootste commerciële testlab ter wereld heeft voor het testen van elektrische apparaten op (hoog)spanning en voltage. Even verderop in de Gelderse hoofdstad worden straks de offshore verbindingen op afstand bewaakt en bestuurd vanuit het landelijk bedrijfsvoeringcentrum van TenneT.

Eén van de transformatoren die Royal Smit gebouwd heeft voor Hollandse Kust (noord). Foto: TenneT

Op het schip naar Antwerpen
De twee transformatoren voor het platform Hollandse Kust (noord) zijn inmiddels gereed, getest en klaar om in de topside van het platform gehesen te worden. Daarvoor worden ze eind deze week vanuit de productielocatie van Royal Smit in Nijmegen verscheept richting de werf van ENGIE Fabricom in Antwerpen/Hoboken. 

Best bijzonder…
Het platform voor Hollandse Kust (noord) heeft straks een capaciteit om 700 megawatt groene stroom aan land te brengen. Dat is volgens Arthur vergelijkbaar met wat alle huishoudens en de totale industrie van Amsterdam jaarlijks verbruiken. “Best bijzonder als je beseft dat al die stroom straks door twee van zulke kisten gaat.”

Hoe werkt een transformator en waar hebben we die voor nodig?
Een transformator is een technisch onderdeel dat elektrische spanning kan aanpassen ofwel transformeren, zoals de naam al zegt. Sommige mensen kennen die misschien van hun treinbaan als het zwarte kastje met de draaiknop die de trein harder of zachter laat lopen. In ons geval gaat het om een grote metalen bak van 9 meter lang, 5,5 meter breed en 7 meter hoog. Met een gewicht van zo’n 300 ton weegt de transformator bijna evenveel als acht vrachtwagens met opleggers.

Verhogen / verlagen
In die grote stalen tank zitten geen bewegende delen, maar drie magnetisch gekoppelde spoelen in isolerende olie. Zo’n spoel bestaat uit opgewonden koperdraad rond een gesloten ijzeren kern, die voor de magnetische koppeling zorgt. De truc zit hem in het aantal windingen. Als de tweede spoel bijvoorbeeld drie keer zoveel windingen heeft als de eerste, dan is de ‘uitgangsspanning’ ook drie keer zo hoog als de ‘ingangsspanning’.

Efficiënt transport
De transformatoren in de platforms op zee verhogen de spanning van de stroom die door de windmolens geleverd wordt van 66 kilovolt naar 220 kilovolt. Bij het transport van elektriciteit geldt namelijk: hoe hoger de spanning, hoe minder het verlies. Om elektriciteit efficiënt te transporteren over grote afstanden wordt deze dus op of in de buurt van de plaats van opwekking naar een zo hoog mogelijke spanning getransformeerd.

Aansluiting langs A9
In het transformatorstation dat aan de Zeestraat in Wijk aan Zee wordt gebouwd, komen zes grote transformatoren te staan. Deze brengen de groene stroom van zee van 220 kilovolt naar 380 kilovolt, zodat deze langs de snelweg A9 bij Beverwijk ingevoed kan worden op het hoogspanningsnet.

Snelwegen voor stroom
Ons hoogspanningsnet kun je volgens Arthur vergelijken met het snelwegennet. De hoogspanningskabels van 220 en 380 kV vormen de snelwegen van het elektriciteitsnetwerk, ideaal om grote afstanden te overbruggen. Voordat die stroom onze huizen en gebouwen ingaat, wordt deze omgevormd naar de 230 Volt die uit onze stopcontacten komt.”