Hoe zit het met magneetvelden in dit project?

Wat is een magneetveld?

Stroom die door een kabel loopt veroorzaakt een magneetveld rond die kabel. Dit is ook het geval rond de kabels die voor het project 'net op zee Hollandse Kust (noord) en (west Alpha)' worden aangelegd. De hoeveelheid stroom die er door heen gaat en de onderlinge afstand van de kabels tot elkaar bepalen de sterkte van het magneetveld rondom een hoogspanningsverbinding. Hoe verder weg van de hoogspanningsverbinding, hoe zwakker het magneetveld.

Wat is een magneetveldzone en wat is een magneetveldcontour?

'Magneetveldzone' is een term die in het magneetveldenbeleid (VROM,2005) voor bovengrondse hoogspanningslijnen wordt gebruikt. De magneetveldzone is de strook grond die zich aan beide zijden langs de bovengrondse hoogspanningsverbinding uitstrekt en waarbinnen het magneetveld gemiddeld over een jaar hoger is dan 0,4 microtesla of in de toekomst kan worden. Microtesla (µT ) is de maat waarin de sterkte van het bovengrondse magneetveld wordt uitgedrukt.

'Magneetveldcontour' is een term die voor ondergrondse hoogspanningskabels en hoogspanningsstations wordt gebruikt. Het beleidsadvies (VROM, 2005) is niet van toepassing op ondergrondse hoogspanningskabels en niet op hoogspanningsstations.

De magneetveldcontour is de strook grond die zich aan beide zijden langs de ondergrondse hoogspanningskabel of het hoogspanningsstation uitstrekt en waarbinnen het magneetveld gemiddeld over een jaar hoger is dan 0,4 microtesla of in de toekomst kan worden. De breedte van de magneetveldcontour kan per punt verschillen, onder andere afhankelijk van het aantal kabels en de diepte waarop ze liggen.

Waarop is 0,4 microtesla gebaseerd?

Het beleid van de Nederlandse rijksoverheid gaat bij bovengrondse hoogspanningslijnen uit van een maximale blootstellingslimiet van 100 microtesla (aanbeveling Europese Unie). Aanvullend heeft de Rijksoverheid in 2005 in een beleidsadvies geadviseerd om bij nieuwe bovengrondse hoogspanningslijnen zoveel als redelijkerwijs mogelijk te voorkomen dat kinderen langdurig verblijven in het gebied rondom de bovengrondse hoogspanningslijn waar de jaargemiddelde magneetveldsterkte 0,4 microtesla of meer is. Dit voorzorgsbeleid wordt toegepast, omdat uit wetenschappelijke onderzoeken een statistisch verband is gebleken voor een relatie tussen blootstelling aan magnetische velden rondom bovengrondse hoogspanningslijnen en het voorkomen van leukemie bij kinderen bij het langdurig verblijven nabij bovengrondse hoogspanningslijnen. Een oorzakelijk verband is niet bewezen. Ook is er geen biologisch mechanisme bekend dat het ontstaan van leukemie als gevolg van blootstelling aan laagfrequente magneetvelden zou kunnen verklaren.

Waarom is de magneetveldcontour in beeld gebracht voor HKN/HKWa en wat is hieruit gekomen?

Vanuit het rijk is er alleen voorzorgsbeleid voor bovengrondse hoogspanningslijnen. Er is geen voorzorgsbeleid voor ondergrondse hoogspanningsverbindingen. Voor ´net op zee Hollandse Kust (noord) en (west Alpha)' is de magneetveldcontour  echter wel in beeld gebracht, omdat de betrokken omgeving behoefte heeft aan deze informatie.

Voor het kabeltracé is een magneetvelden-berekening uitgevoerd om de ligging van de magneetveldcontour inzichtelijk te maken. Hieruit komt naar voren dat er –rond de aansluitpunten van de kabels (de zogeheten mofputten) na- aan de oppervlakte geen sprake is van een magneetveldcontour. De kabels liggen hier eenvoudigweg te diep voor (tot 40 meter). 

Van het strand naar het transformatorstation liggen 220 kV-kabels. Van het transformatorstation naar het hoogspanningsstation in Beverwijk liggen 380 kV-kabels. Elke circa 1.200 meter worden nieuwe kabels op elkaar aangesloten (vergelijkbaar met het principe van een kroonsteen). Bij de in- en uittredepunten van de boringen wordt een mofput gerealiseerd waar de verschillende kabeldelen aan elkaar verbonden worden. De mofputten liggen op minimaal 1.20 meter diepte. Ter hoogte van de mofputten heeft de magneetveldcontour van 0,4 microtesla een breedte van 45 (bij 220 kV) tot 60 (bij 380 kV) meter. Binnen die magneetveldcontour liggen geen gevoelige objecten.

Voor het transformatorstation geldt dat de magneetveldcontour tot ongeveer 35 meter buiten de grenzen van het transformatorstation ligt. Hierbinnen liggen geen gevoelige objecten.

Wat is de stand van zaken met betrekking tot het advies van de Gezondheidsraad?

In april 2018 heeft de Gezondheidsraad de staatssecretaris van I&W in overweging gegeven het voorzorgsbeleid voor bovengrondse hoogspanningslijnen te verbreden naar andere bronnen in het elektriciteitsdistributiesysteem, zoals kabels, hoogspanningsstations en transformatorhuisjes. De ministers van I&W, EZK en BZK hebben aan de Tweede Kamer laten weten dat 2018 in het teken zal staan van evaluatie van het huidige voorzorgsbeleid voor bovengrondse hoogspanningsverbindingen en verkenning of het beleid al dan niet verbreed moet worden.

Het advies van de Gezondheidsraad verandert op dit moment dus niets aan het huidige beleid. Het beleidsadvies uit 2005 dat alleen betrekking heeft op nieuwe situaties bij bovengrondse hoogspanningsverbindingen blijft van kracht.

TenneT volgt het beleid van de staatssecretaris en wacht de evaluatie van het huidige voorzorgsbeleid en de verkenning om het beleid eventueel te verbreden af.

Moet ik me zorgen maken over mogelijke gezondheidseffecten van magneetvelden na de aansluiting van HKN en HKW Alpha?

De vraag of extreem laagfrequente magneetvelden zoals die voorkomen bij hoogspanningskabels en hoogspanningsstations überhaupt gezondheidseffecten veroorzaken blijft steeds naar voren komen. TenneT is zich er  terdege van bewust dat mensen in de omgeving van onze hoogspanningskabels zich toch zorgen kunnen maken over mogelijke gezondheidseffecten van magneetvelden. Het is daarom goed om te weten dat TenneT in dit project afstand heeft gehouden tot bebouwing om hinder tijdens de aanleg zo veel als mogelijk te voorkomen. Hierdoor is de kans al heel klein dat er woningen, scholen of andere gevoelige objecten in de buurt liggen van het kabeltracé.

Om tegemoet te komen aan de gevoelens van onrust bij omwonenden heef TenneT voor het gekozen kabeltracé de magneetveldcontour van 0,4 microtesla inzichtelijk laten maken door een onafhankelijk onderzoeksbureau. Hierbij is gekeken of er woningen, scholen, crèches of kinderopvangplaatsen (zogenaamde gevoelige objecten) of bestemmingen die in de toekomst de realisatie van woningen, scholen, crèches of kinderopvangplaatsen mogelijk zouden kunnen maken, binnen de magneetveldcontour liggen. Uit de resultaten van de berekeningen blijkt dat er geen gevoelige objecten en geen gevoelige toekomstige bestemmingen liggen binnen de magneetveldcontour van de hoogspanningskabels en het nieuw te bouwen transformatorstation.

Hoe zit het met magneetvelden bij de strandhuisjes?

De kabels worden op een diepte van 12 meter of meer aangelegd. In overleg met onder andere de gemeente Heemskerk en de exploitant van de strandhuisjes is gezocht naar optimalisatie van de kruising van de strandhuisjes. De kabels kruisen daarom zoveel mogelijk onder de aangesloten rij huurhuisjes (kleine huisjes) en niet onder de seizoensplekken.